Eş Anlamlı Kelimeler Üzerine

 Eş anlamlı olduğunu düşündüğümüz doktor ve hekim kelimelerinin arasındaki fark nedir?

Biri aslında tıpla sınırlı olmayan akademik bir ünvanken diğeri ise "insanlardaki hastalıkları teşhis ve onları ilaçlarla veya bazı araçlarla tedavi eden kimse"dir. Birinin diğerinin yerine kullanımı halk dilinde yaygındır. 

Eş anlamlı kelimelerin varlık sebebi canı isteyen istediğini kullansından ziyade acaba aradaki ufak nüans farklarının ifadesini kolaylaştırmak olabilir mi? Bir dilin zenginliği kelime çokluğu değil de kelimeler arasındaki anlam ve kapsam farklılıkları olamaz mı?

Dünya ve yerküre iki eş anlamlı kelime. değil mi? Aralarında bir fark var mı? Kullanmadığımız için yok diyebilir miyiz? Dünya kelimesinin orjini Arapça olduğuna göre, kök manalarına bakalım; yakın, düşük, alçak, yakınlaştırmak gibi anlamlara gelebilen bir köke sahip. Kur'an-ı Kerim'de dünya ve ahiret ikilisi olarak kullanıldığını, ki ahiret son / sonraki anlamına gelir, acaba dünya aslında soyut olarak bu dünyayı ifade ediyor olamaz mı? Kur'an'da yeryüzü ve gökyüzü için "arz" ve "sema" ikilisi kullanılıyor.

Türkçede ufak anlam farklılıklarını pek sevmiyor muyuz acaba ki dünya ve yerküre tam olarak aynı manada kullanılan iki kelime oluyor? Ama bir dakika, dünya hayatı derken yerküre hayatı demiyoruz. Demek ki zihnimizde bir yerde bu ayrımı zaten biliyormuşuz. Farkında mısınız, dünya hayatı derken ekolojiden de bahsetmiyoruz; insanın sosyal yaşamını ifade ediyoruz sanki. Ekoloji için tercih edilen ifadenin yeryüzünde yaşam olduğunu hatırladım şimdi.

Dünya-yerküre ayrımının İngilizce'de kesin olarak belirlenmiş olduğunu da belirtelim. Bir dil ne kadar disiplin altında kullanılırsa bu sınırlar o kadar belirlenmiş oluyor. Arapçanın bu konuda en gelişmiş dillerden biri olmasının ardında onun yüzyıllarca bilim ve mantık dili olarak kullanılmış olması yatıyor olmalı.

"Earth, on the other hand, refers to the planet as a physical entity, and distinguishes it from other planets and phsical objects. ... By extension, a world may refer to any planet or heavenly body, especially when it is thought of as inhabited, especially in the context of science fiction or futurology."